سوگ چیست؟

چرا گاهی سوگ  پیچیده و طولانی می شود؟

سوگ فقط یک واکنش لحظه ای به از دست دادن نیست.

سوگ یعنی بازسازی درونی رابطه ای که دیگر در بیرون وجود ندارد.

و این فرآیند ساده نیست.

ما فقط یک انسان را از دست نمی‌دهیم؛ بلکه تمام خاطرات، آرزوها، نقش ها، امیدها و معناهایی که با او ساخته بودیم هم تکان می خورند. برای همین است که سوگ پیچیده می شود؛ چون به لایه های عمیق تری از هویت، دلبستگی و معنا متصل است.

سوگ طولانی می شود چون:

• رابطه از دست رفته عمیق و معنادار بوده است.
  هرچه دلبستگی بیشتر، سوگ عمیق تر.
• پای چیزهای حل نشده ای در میان است.
  حرف هایی که نگفتیم، دلخوری هایی که ماندند یا فرصت هایی که دیگر تکرار نمی شوند.
• دنیای درونی ما با این فقدان به هم می ریزد.
  گاهی سوگ فقط برای یک نفر نیست؛ برای خود سابقمان، آینده ی ناتمام، یا تصویری که از زندگی داشتیم هم هست.
• فرصتی برای سوگواری نداشتیم.
  درگیر مسئولیت ها، فشارها یا حتی بی توجهی اطرافیان شده ایم و مجالی برای  «احساس کردن» پیدا نکرده ایم.

در رویکرد هیجان مدار، ما پیچیدگی سوگ را به جای یک مشکل، به عنوان یک مسیر طبیعی سازگار درک می کنیم. وقتی به خود اجازه می دهیم غم را احساس کنیم، خشم را بشنویم و اشک ها را جدی بگیریم، کم کم ما از درون سوگ عبور می کنیم و به جایی آرام تر می رسیم – جایی که هنوز غم هست، اما دیگر ما را نمی شکند.

درمان سوگ در رویکرد هیجان مدار

در نگاه هیجان مدار، سوگ نه یک اختلال است و نه چیزی که باید از آن فرار کرد.

سوگ پاسخی انسانی به فقدان است و درمان فرصتی برای عبور آگاهانه از این پاسخ.

در این رویکرد ما بر این اساس پیش می رویم که هیجان ها نه مشکل، بلکه راهنما هستند. هیجان ها ( غم، خشم، گناه، دلتگی و تنهایی) اگر در فضای امن و بدون قضاوت تجربه شوند، می توانند نیرویی شفا بخش داشته باشند.

در فرآیند درمان سوگ در رویکرد هیجان مدار چه اتفاقی می افتد؟

• آگاهی از هیجانات
  اولین گام، کمک به فرد برای شناسایی و نامگذاری احساساتی است که گاهی مبهم و درهم تنیده اند.
• تجربه ی کامل هیجان ها در لحظه ی حال
  درمانگر به فرد کمک می کند تا بدون فرار یا انکار، در فضایی امن با هیجان های عمیق خود تماس برقرار کند. مثلا غم از دست دادن، خشم به خاطر رها شدن یا احساس گناه بابت کاری که نکرده.
• بازسازی رابطه ی درونی با فرد از دست رفته
  در هیجان مدار فرصتی فراهم می شود تا حرف های نگفته، عشق ابراز نشده، یا حتی خشم سرکوب شده در فضایی مراقبانه بیرون بیاید. این بخش می تواند بسیار ترمیمی باشد.
• دسترسی به نیازهای زیر هیجان
  مثلا زیر غم ممکن است نیاز به دلبستگی، معنا، دیده شدن، بخشیده شدن باشد. با روشن شدن این نیازها، فرد می تواند پاسخ های تازه تری برای خودش پیدا کند یا بسازد.
• حرکت از هیجانات اولیه ی دردناک به هیجانات ترمیمی:
  در نهایت، فرد می تواند از غم و درهم ریختگی به سمت پذیرش، عشق، بخشیدن خود و خودشفقت ورزی حرکت کند.

دریک جمله: درمان سوگ در رویکرد هیجان مدار یعنی تبدیل سوگ از یک زخم خام به روایتی انسانی و پذیرفته شده. نه فراموشی بلکه یادگیری هم زیستی با فقدان.

سوگ فرصتی برای معنا دادن به فقدان

در دل هر فقدانی، چیزی بیشتر از یک نفر یا یک چیز نهفته است. فقدان، ما را به مرزهای زندگی مان می برد: آنجا که معنای عشق، وابستگی، زمان و حتی خود ما زیرو رو می شود.

سوگ فقط سوگواری برای چیزی که از دست رفته نیست؛ بلکه فرصتی است برای کشف اینکه «چه چیزی برای ما آن قدر ارزشمند بوده که حالا نبودنش درد دارد.»

در رویکرد هیجان مدار، به سوگ نه فقط به عنوان رنج، بلکه به عنوان فرصتی برای بازتعریف رابطه مان با خود، با زندگی و با آنچه از دست رفته نگاه می کنیم.

سوگ